29 Ἰουνίου 1913 ἀπελευθέρωση τῶν Σερρῶν

Ὅταν τό 1912 στόν Α΄ Βαλκανικό πόλεμο οἱ προηγούμενοι κατακτητές της, οἱ Τοῦρκοι, ἀποχώρησαν, κατάφεραν καί μπῆκαν πρῶτοι οἱ Βούλγαροι στίς Σέρρες.Στήν ὀκτάμηνη περίπου κατοχή τους οἱ Βούλγαροι ἐκδικήθηκαν πολλούς Μακεδονομάχους. Προσπάθησαν μέ κάθε μέσο νά μεθοδεύσουν τήν ὁριστική προσάρτηση τῆς περιοχῆς στή Βουλγαρία. Μάλιστα ζήτησαν ἀπό τό Μητροπολίτη Ἀπόστολο νά προτρέψει τούς κατοίκους νά ὑπακούσουν γιά τό συμφέρον τους. Ἐκεῖνος ἀντίθετα ὀργάνωσε τήν ἄμυνα τῶν Σερραίων, οἱ ὁποῖοι δέν τό ἔβαλαν κάτω. Διηγοῦνται οἱ προπαπποῦδες μας τά δεινά πού πέρασαν τότε, ἀρνούμενοι νά ἐκβουλγαριστοῦν: τρομοκρατία, διώξεις, καταπίεση, ἐκτελέσεις καί ἄλλα πολλά.

Ὅμως ὁ Β΄ Βαλκανικός πόλεμος ξέσπασε σύντομα.Ἡ ἱστορική μάχη τοῦ Κιλκίς-Λαχανᾶ (12-21 Ἰουνίου 1913) ἦταν νικηφόρα γιά τούς Ἕλληνες καί σήμανε τήν ἀρχή τῆς ἀπελευθέρωσης τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας.

 

 "η μεγάλη μάχη των Σερρών"  λιθογραφία του Σ. Χρηστίδη

Ὅσοι ζούσαμε ἐκεῖνες τίςμέρες στίς Σέρρες, ἀκούγοντας τούς κανονιοβολισμούς τῶν δύο αὐτῶν μαχῶν,αρχίσαμε νά ὅσους ἐπέζησαν. «Ἀπό ἔνστικτο βάζαμε τά αὐτιά μαςστόἔδαφος κι ἀφουγκραζόμασταν κάθε μέρα πιό εὐκρινεῖς τούς κανονιοβολισμούς. Κρυφή χαρά ἔνιωθε ἡ καρδιά μας. Προχωροῦν οἱ δικοί μας, σιγομουρμουρίζαμε. Ὅταν ἄρχισαν νά μεταφέρονται στήν πόλη μας οἱ τραυματίες ἀπό τό Λαχανᾶ, οἱ Βούλγαροι ἔγιναν θηρία. Ἄρχισαν συλλήψεις καί φόνους. Πολιόρκησαν τό οἴκημα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως μέ σκοπό νά συλλάβουν ζωντανό τό Μητροπολίτη μας. Ἀπέτυχαν ὅμως, ἀφοῦ ἔλαβαν ἐπείγουσα διαταγή νά ἐκκενώσουν τήν πόλη μας.»

Ἡττημένος ὁ βουλγαρικός στρατός ἀναγκάστηκε νά ἀποχωρήσει ἀπό τήν περιοχή τήν Παρασκευή 28 Ἰουνίου 1913 ἀφήνοντας πίσω του τά σημάδια τῆς ἐκδικητικῆς μανίας του. Τό πρωί ἐκείνης τῆς ἀποφράδας μέρας κανονιοβόλησαν τήν πόλη ἀπό τήν Ἀκρόπολη (Κουλᾶ). Ἔσφαξαν πολλούς καί πυρπόλησαν τό μεγαλύτερο μέρος της. Κατέστρεψαν παντελῶς τή μεγάλη ἑλληνική συνοικία καί τήν ἑλληνική ἀγορά καθώς καί ἐκκλησίες, μνημεῖα, ἀρχοντόσπιτα…

Ἡ ἐπίθεση τοῦ ταγματάρχη Μαζαράκη, πού κατέφθασε τό ἀπόγευμα τῆς ἴδιας μέρας, ἔτρεψε τούς Βουλγάρους σέ φυγή. Τό ἄλλο πρωί μπῆκε στίς Σέρρες ἡ 7η Μεραρχία μέ τό Μέραρχο Σωτήλη.  Ἡ ὑποδοχή ἔγινε ἀνατολικά τῆς πόλης, στήν τοποθεσία τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τοῦ Κρυονερίτη, ἐκεῖ ὅπου πρίν 530 χρόνια ἔγινε ἡ συνθήκη παράδοσης τῆς πόλης στούς Τούρκους. Ἀκολούθησαν στιγμές ἀνέκφραστης συγκίνησης καί ἐθνικοῦ ἐνθουσιασμοῦ.

Μέσα ἀπό τούς θρήνους καί τούς στεναγμούς, τούς καπνούς καί τίς φλόγες πρόβαλε ἡ ἐλευθερία ἔπειτα ἀπό 530 χρόνια σκλαβιᾶς (1383-1913)!

Ὁ Μέραρχος ἀντικρύζοντας τήν τρομερή εἰκόνα τῆς πόλης ἔστειλε τηλεγράφημα στό στρατιωτικό ἐπιτελεῖο στή Δοϊράνη ζητώντας ἐπειγόντως βοήθεια. Ἐκεῖ βρίσκονταν στρατοπεδευμένοι ἤδη ἀπό τίς 23 Ἰουνίου ὁ Στρατηλάτης βασιλιάς Κωνσταντῖνος καί τό ἐπιτελεῖο του. Τό τηλεγράφημα ἔλεγε:

«Ἡ πόλη Σερρῶν ἐκάη ὁλόκληρος ἐξαιρέσει τουρκικῆς καί ἑβραϊκῆς συνοικίας. Αγορά ἐκάη ἐπίσης. Πλῆθος γυναικοπαίδων εὑρέθησαν φονευμένα ἤ ἀπηνθρακωμένα ἐντός τῶν οἰκιῶν. Πόλις στερεῖται ἐντελῶς ἄρτου. Ἀπόλυτος ἀνάγκη ληφθῶσι μέτρα συντόμως πρός διατροφήν πληθυσμοῦ. Ἄστεγοι ὑπερβαίνουσι 20 χιλιάδας.»
………………………………………………………

Σιγά σιγά οἱ Σερραῖοι ξανάρχισαν μιά καινούρια ζωή μέσα ἀπό τά ἐρείπια καί τίς στάχτες. Ἔχτισαν ἀπό τήν ἀρχή τά καμένα τους σπίτια καί προσπάθησαν νά καλύψουν τό χάος πού ἄφησε ὁ σκληρός ἐχθρός. 

Δυστυχῶς ἀκολούθησαν ὁ Α΄ καί ὁ Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Καί πάλι ἡ περιοχή αὐτή περιῆλθε στίς γερμανοβουλγαρικές δυνάμεις. Νέες συμφορές καί ἐκδικήσεις ἀπό τούς Βουλγάρους… ξυλοδαρμοί, φυλακίσεις… λεηλασίες… κατατρεγμοί…

 Το 18ο Δημ. Σχολείο παίρνει μέρος στις εορταστικές εκδηλώσεις με αντιπροσωπεία μαθητών (Σημαιοφόρος και Παραστάτες) στη μεγάλη παρέλαση, ενώ στις 27 Ιουνίου κατέθεσε στεφάνι στο ηρώο της πόλης.